Express.js nedir ve neden kullanmalıyız? Express.js Node.js tabanlı web uygulama sunucu çatısı.
Express.js, tek sayfa, çoklu sayfa ve hibrit web uygulamaları geliştirmeye yönelik tasarlanmıştır. Express.js ayrıca MEAN yazılım demeti bileşenlerinden biridir.
Express.js Nedir?
Express.js modülü, Node.js tabanlı bir web uygulama sunucu çatısıdır. Express.js’in sunduğu sınırsız HTTP yardımcı araçları ve katmanları sayesinde sağlam bir API oluşturmak oldukça hızlı ve kolaydır.
Express.js Neden Kullanmalıyız?
Kolay ve hızlı bir şekilde Web uygulamaları geliştirme imkanı sağlar.
Orta katman (Middleware) modülleri ile kapsamlı uygulamalar geliştirilebilir. Route (Yönlendirme) yöntemiyle web istekleri yönetilebilir.
MySQL, MongoDB, SQL SERVER gibi veritabanı uygulamaları Express.js uygulamalarında kullanılabilir. Farklı uygulamalar için REST API oluşturmak mümkündür.
Statik dosyaların yönetimi kolay hale gelir. Express.js, ayrıca MEAN yazılım demeti bileşenlerinden biridir.
MEAN (MongoDB, Express.js, Angular.js ve Node.js), web uygulamaları ve dinamik web siteleri geliştirmek için kullanılan, ücretsiz ve açık kaynak kodlu yazılım demetidir. Ayrıca, Express.js MEAN dışında pek çok framework’ün de parçasıdır.
Express.js desteği olan metotlar:
get, post, put, head, delete, options, trace, copy, lock, mkcol, move, purge, unlock, report, mkactivity, checkout, merge, m-search, notify, subscribe, unsubscribe, patch, search.
Express.js Kullanım Örneği
NPM veya Yarn ile projemizi başlatalım.
yarn init -y
# ya da
npm init -y
Artık express modülünü indirebiliriz.
yarn add express --save
# ya da
npm install express –-save
Aşağıdaki içeriği index.js (farkı bir entry point tercih etmemiş isek) olarak kayıt edelim.
const express = require('express')
const app = express()
const port = 3000
app.get('/', (req, res) => res.send('Merhaba Dünya!'))
app.listen(port, () => console.log(`Example app listening on port ${port}!`))
Başlangıç aşamasında bu basit örnek işimizi görecektir. Artık 3000 no’lu port üzerinden / isteğine dönecek res.send() içeriği olan Merhaba Dünya! mesajını görüntüleyebiliriz. Yapmamız gereken node ile entry point’i işleme almak.
node index.js
İnternet tarayıcımızın adres satırına localhost:3000 yazarak örneğimizi görüntüleyebiliriz. Örneğimizi biraz daha geliştirelim ve res.send() yerine res.sendFile() ile bir dosya içeriğini cevap olarak gönderelim. Son durumda, index.js içeriğimiz şu şekilde olacaktır.
const express = require('express')
const app = express()
const port = 3000
app.get('/', (req, res) => res.sendFile(__dirname + '/index.html');
app.listen(port, () => console.log(`Example app listening on port ${port}!`))
Örneğe son olarak statik dosyalarımızı (örneğin /assets klasörü) da dahil edelim.
const express = require('express')
const app = express()
const port = 3000
app.use(express.static(__dirname + '/assets'));
app.get('/', (req, res) => res.sendFile(__dirname + '/index.html'));
app.listen(port, () => console.log(`Example app listening on port ${port}!`))
/assets içeriğinde style.css adında basit bir stil dosyası oluşturdum. Aşağıda index.html ve style.css dosya içeriklerini görebilirsiniz.
<!DOCTYPE html>
<head>
<meta charset="UTF-8" />
<title>Hello World!</title>
</head>
<body>
<h1>Hello World!</h1> <script data-no-optimize="1">!function(t,e){"object"==typeof exports&&"undefined"!=typeof module?module.exports=e():"function"==typeof define&&define.amd?define(e):(t="undefined"!=typeof globalThis?globalThis:t||self).LazyLoad=e()}(this,function(){"use strict";function e(){return(e=Object.assign||function(t){for(var e=1;e<arguments.length;e++){var n,a=arguments[e];for(n in a)Object.prototype.hasOwnProperty.call(a,n)&&(t[n]=a[n])}return t}).apply(this,arguments)}function i(t){return e({},it,t)}function o(t,e){var n,a="LazyLoad::Initialized",i=new t(e);try{n=new CustomEvent(a,{detail:{instance:i}})}catch(t){(n=document.createEvent("CustomEvent")).initCustomEvent(a,!1,!1,{instance:i})}window.dispatchEvent(n)}function l(t,e){return t.getAttribute(gt+e)}function c(t){return l(t,bt)}function s(t,e){return function(t,e,n){e=gt+e;null!==n?t.setAttribute(e,n):t.removeAttribute(e)}(t,bt,e)}function r(t){return s(t,null),0}function u(t){return null===c(t)}function d(t){return c(t)===vt}function f(t,e,n,a){t&&(void 0===a?void 0===n?t(e):t(e,n):t(e,n,a))}function _(t,e){nt?t.classList.add(e):t.className+=(t.className?" ":"")+e}function v(t,e){nt?t.classList.remove(e):t.className=t.className.replace(new RegExp("(^|\\s+)"+e+"(\\s+|$)")," ").replace(/^\s+/,"").replace(/\s+$/,"")}function g(t){return t.llTempImage}function b(t,e){!e||(e=e._observer)&&e.unobserve(t)}function p(t,e){t&&(t.loadingCount+=e)}function h(t,e){t&&(t.toLoadCount=e)}function n(t){for(var e,n=[],a=0;e=t.children[a];a+=1)"SOURCE"===e.tagName&&n.push(e);return n}function m(t,e){(t=t.parentNode)&&"PICTURE"===t.tagName&&n(t).forEach(e)}function a(t,e){n(t).forEach(e)}function E(t){return!!t[st]}function I(t){return t[st]}function y(t){return delete t[st]}function A(e,t){var n;E(e)||(n={},t.forEach(function(t){n[t]=e.getAttribute(t)}),e[st]=n)}function k(a,t){var i;E(a)&&(i=I(a),t.forEach(function(t){var e,n;e=a,(t=i[n=t])?e.setAttribute(n,t):e.removeAttribute(n)}))}function L(t,e,n){_(t,e.class_loading),s(t,ut),n&&(p(n,1),f(e.callback_loading,t,n))}function w(t,e,n){n&&t.setAttribute(e,n)}function x(t,e){w(t,ct,l(t,e.data_sizes)),w(t,rt,l(t,e.data_srcset)),w(t,ot,l(t,e.data_src))}function O(t,e,n){var a=l(t,e.data_bg_multi),i=l(t,e.data_bg_multi_hidpi);(a=at&&i?i:a)&&(t.style.backgroundImage=a,n=n,_(t=t,(e=e).class_applied),s(t,ft),n&&(e.unobserve_completed&&b(t,e),f(e.callback_applied,t,n)))}function N(t,e){!e||0<e.loadingCount||0<e.toLoadCount||f(t.callback_finish,e)}function C(t,e,n){t.addEventListener(e,n),t.llEvLisnrs[e]=n}function M(t){return!!t.llEvLisnrs}function z(t){if(M(t)){var e,n,a=t.llEvLisnrs;for(e in a){var i=a[e];n=e,i=i,t.removeEventListener(n,i)}delete t.llEvLisnrs}}function R(t,e,n){var a;delete t.llTempImage,p(n,-1),(a=n)&&--a.toLoadCount,v(t,e.class_loading),e.unobserve_completed&&b(t,n)}function T(o,r,c){var l=g(o)||o;M(l)||function(t,e,n){M(t)||(t.llEvLisnrs={});var a="VIDEO"===t.tagName?"loadeddata":"load";C(t,a,e),C(t,"error",n)}(l,function(t){var e,n,a,i;n=r,a=c,i=d(e=o),R(e,n,a),_(e,n.class_loaded),s(e,dt),f(n.callback_loaded,e,a),i||N(n,a),z(l)},function(t){var e,n,a,i;n=r,a=c,i=d(e=o),R(e,n,a),_(e,n.class_error),s(e,_t),f(n.callback_error,e,a),i||N(n,a),z(l)})}function G(t,e,n){var a,i,o,r,c;t.llTempImage=document.createElement("IMG"),T(t,e,n),E(c=t)||(c[st]={backgroundImage:c.style.backgroundImage}),o=n,r=l(a=t,(i=e).data_bg),c=l(a,i.data_bg_hidpi),(r=at&&c?c:r)&&(a.style.backgroundImage='url("'.concat(r,'")'),g(a).setAttribute(ot,r),L(a,i,o)),O(t,e,n)}function D(t,e,n){var a;T(t,e,n),a=e,e=n,(t=It[(n=t).tagName])&&(t(n,a),L(n,a,e))}function V(t,e,n){var a;a=t,(-1<yt.indexOf(a.tagName)?D:G)(t,e,n)}function F(t,e,n){var a;t.setAttribute("loading","lazy"),T(t,e,n),a=e,(e=It[(n=t).tagName])&&e(n,a),s(t,vt)}function j(t){t.removeAttribute(ot),t.removeAttribute(rt),t.removeAttribute(ct)}function P(t){m(t,function(t){k(t,Et)}),k(t,Et)}function S(t){var e;(e=At[t.tagName])?e(t):E(e=t)&&(t=I(e),e.style.backgroundImage=t.backgroundImage)}function U(t,e){var n;S(t),n=e,u(e=t)||d(e)||(v(e,n.class_entered),v(e,n.class_exited),v(e,n.class_applied),v(e,n.class_loading),v(e,n.class_loaded),v(e,n.class_error)),r(t),y(t)}function $(t,e,n,a){var i;n.cancel_on_exit&&(c(t)!==ut||"IMG"===t.tagName&&(z(t),m(i=t,function(t){j(t)}),j(i),P(t),v(t,n.class_loading),p(a,-1),r(t),f(n.callback_cancel,t,e,a)))}function q(t,e,n,a){var i,o,r=(o=t,0<=pt.indexOf(c(o)));s(t,"entered"),_(t,n.class_entered),v(t,n.class_exited),i=t,o=a,n.unobserve_entered&&b(i,o),f(n.callback_enter,t,e,a),r||V(t,n,a)}function H(t){return t.use_native&&"loading"in HTMLImageElement.prototype}function B(t,i,o){t.forEach(function(t){return(a=t).isIntersecting||0<a.intersectionRatio?q(t.target,t,i,o):(e=t.target,n=t,a=i,t=o,void(u(e)||(_(e,a.class_exited),$(e,n,a,t),f(a.callback_exit,e,n,t))));var e,n,a})}function J(e,n){var t;et&&!H(e)&&(n._observer=new IntersectionObserver(function(t){B(t,e,n)},{root:(t=e).container===document?null:t.container,rootMargin:t.thresholds||t.threshold+"px"}))}function K(t){return Array.prototype.slice.call(t)}function Q(t){return t.container.querySelectorAll(t.elements_selector)}function W(t){return c(t)===_t}function X(t,e){return e=t||Q(e),K(e).filter(u)}function Y(e,t){var n;(n=Q(e),K(n).filter(W)).forEach(function(t){v(t,e.class_error),r(t)}),t.update()}function t(t,e){var n,a,t=i(t);this._settings=t,this.loadingCount=0,J(t,this),n=t,a=this,Z&&window.addEventListener("online",function(){Y(n,a)}),this.update(e)}var Z="undefined"!=typeof window,tt=Z&&!("onscroll"in window)||"undefined"!=typeof navigator&&/(gle|ing|ro)bot|crawl|spider/i.test(navigator.userAgent),et=Z&&"IntersectionObserver"in window,nt=Z&&"classList"in document.createElement("p"),at=Z&&1<window.devicePixelRatio,it={elements_selector:".lazy",container:tt||Z?document:null,threshold:300,thresholds:null,data_src:"src",data_srcset:"srcset",data_sizes:"sizes",data_bg:"bg",data_bg_hidpi:"bg-hidpi",data_bg_multi:"bg-multi",data_bg_multi_hidpi:"bg-multi-hidpi",data_poster:"poster",class_applied:"applied",class_loading:"litespeed-loading",class_loaded:"litespeed-loaded",class_error:"error",class_entered:"entered",class_exited:"exited",unobserve_completed:!0,unobserve_entered:!1,cancel_on_exit:!0,callback_enter:null,callback_exit:null,callback_applied:null,callback_loading:null,callback_loaded:null,callback_error:null,callback_finish:null,callback_cancel:null,use_native:!1},ot="src",rt="srcset",ct="sizes",lt="poster",st="llOriginalAttrs",ut="loading",dt="loaded",ft="applied",_t="error",vt="native",gt="data-",bt="ll-status",pt=[ut,dt,ft,_t],ht=[ot],mt=[ot,lt],Et=[ot,rt,ct],It={IMG:function(t,e){m(t,function(t){A(t,Et),x(t,e)}),A(t,Et),x(t,e)},IFRAME:function(t,e){A(t,ht),w(t,ot,l(t,e.data_src))},VIDEO:function(t,e){a(t,function(t){A(t,ht),w(t,ot,l(t,e.data_src))}),A(t,mt),w(t,lt,l(t,e.data_poster)),w(t,ot,l(t,e.data_src)),t.load()}},yt=["IMG","IFRAME","VIDEO"],At={IMG:P,IFRAME:function(t){k(t,ht)},VIDEO:function(t){a(t,function(t){k(t,ht)}),k(t,mt),t.load()}},kt=["IMG","IFRAME","VIDEO"];return t.prototype={update:function(t){var e,n,a,i=this._settings,o=X(t,i);{if(h(this,o.length),!tt&&et)return H(i)?(e=i,n=this,o.forEach(function(t){-1!==kt.indexOf(t.tagName)&&F(t,e,n)}),void h(n,0)):(t=this._observer,i=o,t.disconnect(),a=t,void i.forEach(function(t){a.observe(t)}));this.loadAll(o)}},destroy:function(){this._observer&&this._observer.disconnect(),Q(this._settings).forEach(function(t){y(t)}),delete this._observer,delete this._settings,delete this.loadingCount,delete this.toLoadCount},loadAll:function(t){var e=this,n=this._settings;X(t,n).forEach(function(t){b(t,e),V(t,n,e)})},restoreAll:function(){var e=this._settings;Q(e).forEach(function(t){U(t,e)})}},t.load=function(t,e){e=i(e);V(t,e)},t.resetStatus=function(t){r(t)},Z&&function(t,e){if(e)if(e.length)for(var n,a=0;n=e[a];a+=1)o(t,n);else o(t,e)}(t,window.lazyLoadOptions),t});!function(e,t){"use strict";function a(){t.body.classList.add("litespeed_lazyloaded")}function n(){console.log("[LiteSpeed] Start Lazy Load Images"),d=new LazyLoad({elements_selector:"[data-lazyloaded]",callback_finish:a}),o=function(){d.update()},e.MutationObserver&&new MutationObserver(o).observe(t.documentElement,{childList:!0,subtree:!0,attributes:!0})}var d,o;e.addEventListener?e.addEventListener("load",n,!1):e.attachEvent("onload",n)}(window,document);</script><script data-no-optimize="1">var litespeed_vary=document.cookie.replace(/(?:(?:^|.*;\s*)_lscache_vary\s*\=\s*([^;]*).*$)|^.*$/,"");litespeed_vary||fetch("/wp-content/plugins/litespeed-cache/guest.vary.php",{method:"POST",cache:"no-cache",redirect:"follow"}).then(e=>e.json()).then(e=>{console.log(e),e.hasOwnProperty("reload")&&"yes"==e.reload&&(sessionStorage.setItem("litespeed_docref",document.referrer),window.location.reload(!0))});</script><script data-optimized="1" type="litespeed/javascript" data-src="https://selcukkut.com/wp-content/litespeed/js/96af64bd2011a76bdb45c4de3493e604.js?ver=2c662"></script><script>const litespeed_ui_events=["mouseover","click","keydown","wheel","touchmove","touchstart"];var urlCreator=window.URL||window.webkitURL;function litespeed_load_delayed_js_force(){console.log("[LiteSpeed] Start Load JS Delayed"),litespeed_ui_events.forEach(e=>{window.removeEventListener(e,litespeed_load_delayed_js_force,{passive:!0})}),document.querySelectorAll("iframe[data-litespeed-src]").forEach(e=>{e.setAttribute("src",e.getAttribute("data-litespeed-src"))}),"loading"==document.readyState?window.addEventListener("DOMContentLoaded",litespeed_load_delayed_js):litespeed_load_delayed_js()}litespeed_ui_events.forEach(e=>{window.addEventListener(e,litespeed_load_delayed_js_force,{passive:!0})});async function litespeed_load_delayed_js(){let t=[];for(var d in document.querySelectorAll('script[type="litespeed/javascript"]').forEach(e=>{t.push(e)}),t)await new Promise(e=>litespeed_load_one(t[d],e));document.dispatchEvent(new Event("DOMContentLiteSpeedLoaded")),window.dispatchEvent(new Event("DOMContentLiteSpeedLoaded"))}function litespeed_load_one(t,e){console.log("[LiteSpeed] Load ",t);var d=document.createElement("script");d.addEventListener("load",e),d.addEventListener("error",e),t.getAttributeNames().forEach(e=>{"type"!=e&&d.setAttribute("data-src"==e?"src":e,t.getAttribute(e))});let a=!(d.type="text/javascript");!d.src&&t.textContent&&(d.src=litespeed_inline2src(t.textContent),a=!0),t.after(d),t.remove(),a&&e()}function litespeed_inline2src(t){try{var d=urlCreator.createObjectURL(new Blob([t.replace(/^(?:<!--)?(.*?)(?:-->)?$/gm,"$1")],{type:"text/javascript"}))}catch(e){d="data:text/javascript;base64,"+btoa(t.replace(/^(?:<!--)?(.*?)(?:-->)?$/gm,"$1"))}return d}</script></body>
</html>
Tüm işlemlerimiz bu kadar!